Η περιοχή των Τζουμέρκων προσφέρεται για διακοπές για μικρούς και μεγάλους. Έχει να επιδείξει πολλές ομορφιές, μοναδικές στον τόπο. Τα χωριά σήμερα αργοπεθαίνουν, οι νέοι τα εγκαταλείπουν, λόγω ανεργίας, αναζητώντας καλύτερη τύχη σε άλλους τόπους. Η μόνη ελπίδα επιστροφής τους απομένει ο τουρισμός.
Για να επιτευχθεί αυτό απαιτείται η δημιουργία κατάλληλων υποδομών. Το κυριότερο είναι η βελτίωση των οδικών δικτύων της περιοχής, για να είναι πιο εύκολη και ασφαλής η πρόσβαση στα πάμπολλα αξιοθέατα της περιοχής, όπως ο δρόμος της δεύτερης επαρχιακής οδού Ιωαννίνων και συγκεκριμένα από Καλέντζι έως Πράμαντα και από Ροδαυγή ως τη γέφυρα της Πλάκας. Βελτίωση επίσης χρειάζεται ο δρόμος που συνδέει τα Πράμαντα με τα χωριά Συρράκο, Καλαρρύτες και Ματσούκι.
Τα αξιοθέατα είναι πάμπολλα, όπως τα πετρόκτιστα γεφύρια.Πρώτο δεσπόζει το ξακουστό γεφύρι της Πλάκας, πεσμένο τώρα από την 1η Φλεβάρη του 2015. Επίσης τα γεφύρια της Πολιτσάς, του Σιγκούνη στον Καλαρρύτικο, του Κωσταδήμα στον παραπόταμο Χούσια ή Κολιάσα, του Ραφτάνη επίσης στον Χούσια ή Κολιάσα και άλλα μικρότερα.
Στην περιοχή λειτουργούν και πέντε μουσεία, το λαογραφικό μουσείο της Φωτιάδου στο Συρράκο, δύο λαογραφικά μουσεία στους Καλαρρύτες, ένα κοινοτικό κι ένα ιδιωτικό, το λαογραφικο μουσείο της ΙΛΕΤ στα Άγναντα, το λαογραφικό μουσείο Καραλή στη Κυψέλη και το λαογραφικό μουσείο Αθαμανίου.
Έχει και αρκετά Μοναστήρια από τα οποία τα τέσσερα είναι επισκέψιμα, Μονή Βίλιζας στο Ματσούκι, Κηπίνας στην ομώνυμη τοποθεσία, Αγίας Παρασκευής στα Πράμαντα και Αγ. Γεωργίου στο Βουργαρέλι, όπου επίσης αξιόλογη είναι και η «κόκκινη εκκλησιά».
Ένα από τα μέρη που δεν πρέπει να παραλείψουμε να επισκεφτούμε, είναι το θαυμάσιο σπήλαιο «Ανεμότρυπα , που βρίσκεται κοντά στην Πράμαντα, σε υψόμετρο 900 μ. Το σπήλαιο έχει τρία επίπεδα, με εντυπωσιακούς σταλακτίτες και σταλαγμίτες, καταρράκτες, λιμνούλες, υπόγειο ποταμό και πανέμορφους χρωματισμούς Νερόμυλους θα συναντήσει ο επισκέπτης αρκετούς, όπως στους Χριστούς Πραμάντων, στα Άγναντα, στους Μελισσουργούς και στα Κουκούλια στη θέση Γκότιβο.
Αρκετοί είναι και οι καταρράκτες. Στα Θεοδώριανα, στο ποτάμι Άσπρη Γκούρα και έξω από το χωριό, με αμαξιτό δρόμο τριών χιλιομέτρων και στη συνέχεια με οριοθετημένο μονοπάτι, είναι δυνατή η πρόσβαση στους περίφημους δύο καταράκτες ύψους 20 μέτρων. Είναι ένα υπέροχο θέαμα ανάμεσα σε έλατα, ένα πανοραμικό τοπίο.
Αναβάσεις υπάρχουν αρκετές για τις κορυφές όπως στη Στρουγκούλα και στο Αγκάθι. Υπάρχουν επίσης πολλά μονοπάτια και πολλές διαδρομές όπως το μονοπάτι της Βύδρας στον Άραχθο, καθώς και διαδρομές ράφτινγκ και καγιάκ έχουμε στον Καλαρρύτικο και στον Άραχθο.
Αξιοθέατο είναι και το πάρκο Τζουμέρκων με πλούσια βλάστηση. Φαράγγια υπάρχουν αρκετά, απείρου κάλλους, όπως των στενών του Άραχθου και του Καλαρρύτικου.
Το ειδυλλιακό ρέμα «Μαρκς» το συναντάμε καθώς κατεβαίνουμε από το Αθαμάνιο στο χωριό Θεοδώριανα του Δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων. Εκεί φτάνουμε μέσω ενός μονοπατιού περίπου 2 χιλιομέτρων στη διαδρομή του οποίου έχουμε την ευκαιρία να συναντήσουμε μικρούς καταρράκτες και φυσικές λίμνες κάτω από ένα πυκνό δάσος από πλατάνια και φτελιές. Το μονοπάτι χαρακτηρίζεται από μέτριο βαθμό δυσκολίας και η συνολική διάρκεια της διαδρομής είναι 2 ώρες.
Η περιοχή διαθέτει αρκετά ξενοδοχεία, ξενώνες και καταλύματα: Πράμαντα 6, Μελισσουργοί 1, Συρράκο 2, Καλαρρύτες 3, Κτιστάδες 1, Άγναντα 1, Καταρράκτης 3, Κουκούλια 1, Μονολίθι (κοντά στην γέφυρα της Πλάκας) 2, Δαφνωτή 1, Ροδαυγή 3, Κυψέλη 2, Σκλούπο 1, Αθαμάνιο 4, Βουργαρέλι 6, Kαλέντζι 1, Πλαίσια 1 και Κωστήτσι 1.
Τα Τζουμέρκα είναι ένας αληθινός επίγειος Παράδεισος που συνδυάζει τις φυσικές ομορφιές με την ακμαιότατη πολιτιστική κληρονομιά.
Φτενά χωράφια κρατημένα σε πεζούλια
κι άπιαστες γίδες που κρεμιούνται σε γκρεμνούς,
ετούτ’ είν’ η πατρίδα μας μα η πούλια
δε λάμπει πιο καθάρια σ’ άλλους ουρανούς.
Γιώργος Κοτζιούλας.
Σ’ αυτή τη μαγική – ηπειρώτικη περιοχή, το Τζουμέρκο, ο καθένας εύκολα μπορεί να δώσει απάντηση στην πεζή και καθόλα προβληματική καθημερινότητα και εκστασιαζόμενος να πετύχει το λυτρωμό του, να νιώσει τα ονείρατα της νιότης του και να ανακαλέσει στη μνήμη τις απαράλλαχτες χρυσές ελπίδες των παιδικών του χρόνων.
Τζουμέρκα. Χωριά θρονιασμένα κάτω από απόκρημνες κορυφές, πέτρινα στολίδια της νότιας Πίνδου. Χαράδρες, βοσκοτόπια και ραχούλες, ποτάμια και ρυάκια με γάργαρα νερά. Βουνοκορφές θεόρατες και απότομος , κάθετες σχεδόν βουνοπλαγιές, όπου είναι χτισμένα τα Τζουμερκοχώρια συνθέτουν ένα μοναδικό τοπίο απίστευτης ομορφιάς και μοναδικής φυσικής χαρμονής. Σας περιμένουν.
Κώστας Μπατσής